पोषणको कमी भनेको हाम्रो खाना र पेय पदार्थहरूमा पोषणको कमी हो। वास्तवमा, हाम्रो शरीरले जीवन धान्नको लागि आफैँले खाना बनाउँदैन, त्यसैले हामीले बाहिरी चीजहरूमा भर पर्नु पर्छ।
बाहिरी कुरा भनेको खाना हो । हामीले खानाबाट पोषक तत्त्व पाउँछौँ जसले हाम्रो शरीरलाई ऊर्जा प्रदान गर्छ र यही ऊर्जाबाट हामी विभिन्न प्रकारका काम गर्छौँ । यसले शरीरभित्रका अंगहरू मर्मत भइरहन्छन्।
जीवन यसरी नै अघि बढ्छ। तर जब हाम्रो खानामा पोषणको कमी हुन्छ तब हाम्रो शरीर कमजोर भएर कङ्काल बन्ने गर्छ । यसले शरीरमा पौष्टिक तत्त्वको कमी हुँदा धेरै प्रकारका रोगहरू पनि लाग्न थाल्छन् ।
पोषणको कमीले गर्दा यस्ता लक्षण देखिन्छन्
लगातार थकान
शरीरमा पोषक तत्त्वको कमी भएमा भिटामिन र प्रोटिनको कमी हुन थाल्छ। भिटामिन बी १२ भिटामिन मध्ये सबैभन्दा धेरै कमी छ। शरीरमा भिटामिन बी १२ को कमी भएमा लगातार थकान महसुस हुन्छ ।
कपाल झर्ने
शरीरमा प्रोटिन, आइरन र भिटामिनको कमी भएमा कपाल झर्न थाल्छ। कपाललाई पोषण दिन धेरै प्रकारका भिटामिन र मिनरल्स चाहिन्छ। त्यसैले कपाल झर्न थालेपछि पोषक तत्त्वको मात्रा लिनुहोस्।
कमजोर नङ
शरीरमा पोषक तत्त्वको कमी भएमा नङ कमजोर हुन थाल्छ । जसका कारण नङको अगाडिको भाग जुनसुकै बेला भाँचिन थाल्छ । नङ पनि खराब देखिन्छ। नङ भाँचिनुको मुख्य कारण शरीरमा जिंक र आइरनको कमी हुनु हो ।
सुख्खा छाला
जब छालामा सुख्खापन देखिन थाल्छ, सधैँ उमेरलाई दोष नदिनुहोस्। शरीरमा पोषक तत्त्वको कमी हुनु पनि यसको कारण हो । छालालाई पूर्ण पोषणको लागि भिटामिन ए र भिटामिन ई चाहिन्छ। यसबाहेक छालालाई हाइड्रेटेड राख्नको लागि पर्याप्त मात्रामा पानी र मिनरल्स चाहिन्छ।
संक्रमण
पोषक तत्त्वको कमी हुँदा शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन थाल्छ र यसका कारण मानिसहरू प्रायः सङ्क्रमणको सिकार हुने गर्दछन् । जहिले पनि रुघा लाग्छ। भिटामिन सी, जिंक र अन्य पोषक तत्त्वहरू प्रतिरक्षा बढाउन आवश्यक छ।
मांसपेशीमा क्र्याम्प
पोषक तत्त्वको कमीका कारण शरीरमा इलेक्ट्रोलाइट्सको कमी हुन्छ। इलेक्ट्रोलाइट्स भन्नाले शरीरमा विद्युतीय सङ्केत जानका लागि नसाहरूमा इलेक्ट्रोलाइट फ्लुइडको कमी हुनु हो, जसका कारण सिग्नल पास हुँदैन।
यसको सबैभन्दा ठुलो असर मांशपेशीमा पर्छ। जब शरीरमा पोटासियम, सोडियम, म्याग्नेसियम आदिको कमी हुन्छ, मांसपेशीहरू अत्यधिक रूपमा दुख्न थाल्छन्। यो कमी तुरुन्तै पूर्ति गर्न आवश्यक छ, अन्यथा यसले घातक प्रभाव पार्न सक्छ।
घाउ चाँडो निको नहुनु
शरीरमा पोषक तत्त्वको कमी हुँदा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन थाल्छ । रोग प्रतिरोधात्मक क्षमताका लागि भिटामिन सी, जिंक र प्रोटिन हुनु अति आवश्यक हुन्छ । यस्तो अवस्थामा शरीरमा कुनै घाउ भएमा तुरुन्तै निको हुँदैन ।