पोखरा/
पोखरामा सिचुआन विश्वविद्यालय र त्रिभुवन विश्वविद्यालयले संयुक्त रूपमा आयोजना गरेको “फेवा संवाद” औपचारिक रूपमा सुरु भएको छ।
पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी, शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री विद्या भट्टराई र नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत चेन सोङको उपस्थितिमा कार्यक्रम उद्घाटन भएको थियो । “ग्लोबल इंडस्ट्रियल ट्रान्सफर अन्तर्गत दक्षिण एसियाका विकल्पहरू” शीर्षकमा भएको उक्त संवादले क्षेत्रीय आर्थिक एकीकरणका लागि चीन, दक्षिण एसिया र दक्षिणपूर्व एशियाका १०० भन्दा बढी अर्थशास्त्री, रणनीतिकार, विकास विज्ञ र सरकारी अधिकारी उपस्थित भएका छन ।
फेवा संवादले क्षेत्रीय सहयोगलाई बढावा दिँदै दक्षिण एसियाका विकासका चुनौती र अवसरहरूबारे बुझ्न शिक्षाविद्, नीति निर्माता र उद्योगका नेताहरूका लागि उच्चस्तरीय मञ्चको रूपमा सेवा गर्ने लक्ष्य राखेको छ। यस वर्षको विषयवस्तुले वर्तमान विश्वव्यापी आर्थिक प्रवृतिलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ, विशेष गरी दक्षिण एसियाली देशहरूले विश्वव्यापी औद्योगिक स्थानान्तरणको गतिमा सामना गर्ने अवसर र चुनौतीहरू, विश्वको आर्थिक केन्द्र बिस्तारै एसिया तर्फ सर्दै गएको सन्दर्भमा, विश्वको सबैभन्दा बढी जनसंख्या भएको र द्रुत बृद्धि हुने क्षेत्रको रूपमा दक्षिण एसिया विश्वव्यापी लगानीको केन्द्रविन्दु बन्न पुगेको छ।
सम्बादमा सिचुआन युनिभर्सिटी काउन्सिलका उपाध्यक्ष तथा चाइना सेन्टर फर साउथ एसिया स्टडीजका निर्देशक प्रोफेसर याओ लेयले आफ्नो सम्बोधनमा प्रचुर मात्रामा श्रम श्रोतको सुधार लगायत विश्वव्यापी औद्योगिक परिवर्तनलाई आत्मसात गर्नका लागि दक्षिण एसियाली राष्ट्रहरूले धेरै फाइदाहरू भएको कुरा प्रकाश पारेपूर्वाधार, र युवा जनसंख्या, हरित विकास र डिजिटल अर्थतन्त्र जस्ता उदीयमान क्षेत्रहरूमा सफलता हासिल गर्नु यस क्षेत्रका लागि प्रमुख चुनौती रहेको उल्लेख गरे।
उद्घाटन सम्बोधनमा पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले देशको विकासमा नेपालका छिमेकी मुलुक चीन र भारतको महत्वपूर्ण भूमिकामा जोड दिनुभयो । उनले भनिन्, ‘दुई नजिकका छिमेकी भारत र चीन नेपालको विकासका साझेदार मात्र होइन, विकासका उदाहरणीय मोडल पनि हुन् । उनले ऊर्जा व्यापार, कृषि, खानी, पर्यटन, सूचना प्रविधि सेवा, वनजन्य उत्पादन र औषधी वनस्पति जस्ता क्षेत्रमा नेपालको तुलनात्मक लाभलाई प्रकाश पार्दै तीव्र आर्थिक बृद्धि गर्न सकिने सुझाव दिइन् ।
चिनियाँ राजदूत चेन सोङले दक्षिण एसियाको क्षेत्रीय आर्थिक एकीकरणलाई अगाडि बढाउनका लागि आन्तरिक सुधार र खुलापन आवश्यक रहेको कुरामा जोड दिनुभयो, जुन सबै दक्षिण एसियाली देशहरूको आर्थिक समृद्धिको साझा मार्गको रुपमा लिइएको छ।
सहभागीहरूले अनुसन्धान निष्कर्षहरू र व्यावहारिक अनुभवहरू साझा गर्न विशेष छलफल र गोलटेबलहरूमा संलग्न हुनेछन्।
सन् २०१७ मा स्थापना भएदेखि नै सिचुआन युनिभर्सिटीको चाइना सेन्टर फर साउथ एसिया स्टडिजले दक्षिण एसियामा राजनीति, अर्थशास्त्र, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध र क्षेत्रीय सुरक्षामा अनुसन्धानमा केन्द्रित छ। यसले शैक्षिक आदानप्रदान मार्फत चीन र दक्षिण एसियाली देशहरू बीच आपसी समझदारी र सहयोगलाई बढावा दिने काम गरेको छ।
नेपालको सबैभन्दा प्रतिष्ठित शैक्षिक संस्था त्रिभुवन विश्वविद्यालयले सिचुवान विश्वविद्यालयसँग वर्षौंको सहकार्यमा गहिरो साझेदारी विकास गरेको छ। दुई विश्वविद्यालयहरूले २०१५ मा समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर गरे, यसलाई २०२३ मा नवीकरण गरेर त्यसपछि अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनहरू, शैक्षिक आदानप्रदानहरू, र विद्यार्थी आदानप्रदान कार्यक्रमहरू आयोजना गर्दै आएका छन्। हालसम्म, त्रिभुवन विश्वविद्यालयका १२० भन्दा बढी विद्यार्थीहरूले सिचुआन विश्वविद्यालयमा छोटो अवधिको आदानप्रदान कार्यक्रम पूरा गरेका छन्।
गहिरो भूमण्डलीकरण र क्षेत्रीयकरणको परिप्रेक्ष्यमा दक्षिण एसियाली राष्ट्रहरूले विश्वव्यापी औद्योगिक परिवर्तनले प्रस्तुत गरेका अवसरहरूलाई अझ राम्ररी सदुपयोग गर्न र साझा चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न सहयोग र संवादमा संलग्न हुनैपर्छ भनी संवादमा सहभागीहरू सहमत भए। दक्षिण एसियाले बनाएका विकल्पहरूले विश्वव्यापी आर्थिक परिदृश्यलाई महत्त्वपूर्ण रूपमा आकार दिनेछ र चीन र दक्षिण एसियाबीचको सहकार्यले क्षेत्रीय समृद्धि र स्थिरतामा सार्थक रूपमा योगदान पुर्याउनेछ।
उल्लेखनीय छ, बुद्ध एयर प्रा. सहित उद्योग प्रतिनिधिहरु। लिमिटेड, चाइनिज इन्टरप्राइजेज एसोसिएसन इन नेपाल र रेबोट स्पिङ्स मिनरल वाटर प्रा. लिमिटेडले यस ऐतिहासिक कार्यक्रमको लागि महत्वपूर्ण सहयोग प्रदान गर्दै फेवा संवादको सफल आयोजनामा योगदान पुर्यायो।
छलफलमा समाबेश मुख्य बुदाहरु
– “वैश्विक औद्योगिक स्थानान्तरण र दक्षिण एसियामा यसको प्रभाव”
– “द औद्योगीकरण प्रक्रिया दक्षिण एसियामा: भूत, वर्तमान र भविष्य”
– “दक्षिण एशियामा हरित विकास र डिजिटल अर्थतन्त्र: अवसर र चुनौतीहरू”
– “पूर्व र दक्षिणपूर्व एशियाई अनुभव: एकीकृत विकास”
– “दक्षिण एशियामा विकास रणनीति विकल्पहरू: नयाँ अवधारणा र नयाँ मार्गहरू”
– “अभूतपूर्व विश्वव्यापी परिवर्तन र नेपालको अवसरहरू”