फ्रान्सका प्रधानमन्त्री सेबेस्टियन लेकोर्नुले पद सम्हालेको एक महिनाभन्दा कम समयमा राजीनामा दिएपछि राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनलाई गम्भीर राजनीतिक द्विविधाले घेरेको छ।
राजीनामापछि उनी पेरिसको सेन नदी किनारमा सुरक्षाकर्मीहरूबाट केही टाढा रहँदै गहिरो फोन वार्तामा व्यस्त देखिएको दृश्य सार्वजनिक भएको थियो ।
राष्ट्रपतिले कोसँग र के विषयमा कुरा गरेका हुन् भन्ने स्पष्ट छैन, तर उक्त दृश्यले उनको राजनीतिक एकान्तताको प्रतीक झल्काउँछ । म्याक्रोन अहिले सीमित र सबै जोखिमपूर्ण विकल्पहरूमध्ये कुन बाटो रोज्ने भन्ने गहिरो सोचमा छन् ।
सन् २०२७ मा आफ्नो दोस्रो कार्यकाल समाप्त भएपछि पदबाट हट्नुपर्ने अवस्थामा रहेका म्याक्रोनका लागि विश्लेषकहरूले चार सम्भावित विकल्प देखाएका छन् । तर यी विकल्पमध्ये कुनै पनि सजिलो वा तत्काल समाधान होइनन् ।
लेकोर्नुलाई पुनः नियुक्त गर्ने विकल्प
पूर्व रक्षामन्त्री र म्याक्रोनका नजिकका व्यक्ति ब्रुनो ले मायरको नियुक्तिले उत्पन्न विवादपछि लेकोर्नुलाई पुनः अवसर दिन सकिने चर्चा छ । एलिसीले उनलाई नयाँ कार्ययोजना बनाउन दुई दिनको समय दिएको र सबै राजनीतिक शक्तिसँग अन्तिम छलफल गर्ने बताएको छ ।
तर संसद्मा बहुमतको अभावका कारण उनले विश्वासको मत जित्न सक्ने निश्चितता छैन । युरोपियन पोलिसी सेन्टरका वरिष्ठ विश्लेषक पल टेलरका अनुसार मूल समस्या उस्तै नै रहन्छ — बजेट, पेन्सन सुधार र आप्रवासनजस्ता विषयमा सहमति अभाव ।
नयाँ प्रधानमन्त्रीको खोजी
म्याक्रोनले नयाँ प्रधानमन्त्री नियुक्त गरे भने उनको शासनकालमा यो आठौँ प्रधानमन्त्री र यो वर्षकै तेस्रो हुनेछन् । यो फ्रान्सको स्थायित्वका दृष्टिले राम्रो सङ्केत होइन ।
वामपन्थी दलहरूले विस्तारित बजेटमार्फत जनमुखी नीति लागू गर्न सक्ने व्यक्तिलाई नियुक्त गर्न सुझाव दिएका छन् । तर यस्तो नियुक्तिले पनि स्थायित्व ल्याउने ग्यारेन्टी छैन । युरेसिया समूहका विश्लेषकहरूले भनेका छन्, “नयाँ प्रधानमन्त्री केही हप्तामै अपदस्थ हुन सक्छन्, जसले नयाँ निर्वाचनलाई अपरिहार्य बनाउनेछ ।”
प्रारम्भिक निर्वाचनको सम्भावना
सन् २०२४ को गर्मीमा गरिएको आकस्मिक मध्यावधि निर्वाचन गराउने उनको जुवा उल्टो परेपछि र फ्रान्सलाई त्रिशङ्कु संसद् दिएपछि म्याक्रोनले सधैँ समयपूर्व चुनाव बोलाउन प्रतिरोध गर्दै आएका छन् । तर यदि लेकोर्नुको प्रयास असफल भयो भने उहाँले यही बाटो रोज्न सक्ने सङ्केत राष्ट्रपति कार्यालयले दिएको छ ।
त्यस्ता चुनावले मरिन ले पेनको अतिदक्षिणपन्थी दल नेसलन र्याली (आरएन) लाई संसद्मा अझ बलियो बनाउन सक्छ र उनका उत्तराधिकारी जोर्डन बार्डेलालाई प्रधानमन्त्री बन्ने अवसर प्रदान गर्न सक्छ । यद्यपि इसिएफआरकी विश्लेषक सेलिया बेलिनका अनुसार नयाँ चुनावले विगत जुलाईको भन्दा फरक परिणाम दिने सुनिश्चितता छैन ।
राष्ट्रपतिको राजीनामाको सम्भावना
म्याक्रोनले कहिल्यै कार्यकाल पूरा हुनुअघि पदत्याग गर्ने विचार अस्वीकार गर्दै आएका छन् । उनका अनुसार यसले राष्ट्रपतीय आकस्मिक चुनाव निम्त्याउँछ । तर अहिले उनीमाथि बढ्दो दबाबका कारण यस्तो सम्भावना असम्भव पनि देखिँदैन ।
विश्लेषक बेलिनका शब्दमा, “यदि नयाँ चुनावले स्थायी बहुमत नल्यायो भने राजनीतिक सङ्कट शासन सङ्कटमा परिणत हुन सक्छ । त्यस अवस्थामा राष्ट्रपति म्याक्रोनको सत्तामा टिकिरहने क्षमतामाथि प्रश्न उठ्न सक्छ ।”